ΣΕΠΤΕΜΒΡΗΣ

                                                        ΟΝΟΜΑΣΙΑ

Ο Σεπτέμβριος είναι ο ένατος μήνας του έτους.Έχει 30 ημέρες και είναι ο πρώτος μήνας του φθινοπώρου.  
Η λατινική ονομασία του september προέρχεται από το septem (= επτά) και ήταν ο έβδομος μήνας του αρχαίου δεκάμηνου ρωμαϊκού ημερολογίου, τότε που ο χρόνος άρχιζε από το Μάρτη.Αργότερα, με την προσθήκη του Ιανουαρίου και του Φεβρουαρίου στην αρχή του έτους, ο Σεπτέμβριος μετακινήθηκε στην ένατη θέση, χωρίς να αλλάξει ποτέ η ονομασία του. 

Είναι ο μήνας της επιστροφής των μαθητών στα σχολεία για μια νέα χρονιά.    
      
Στις αρχές του 4ου μ.Χ καθιερώθηκε στην Κωνσταντινούπολη ως αρχή του εκκλησιαστικού έτους η 1η Σεπτεμβρίου.
 Παλιότερα η 1η Σεπτεμβρίου λεγόταν <<Αρχιχρονιά>>  
 Στο τελευταίο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου,  ξεκινάει επίσημα  το φθινόπωρο, με την άφιξη του Ήλιου στο φθινοπωρινό ισημερινό σημείο της τροχιάς του στις 22 του μήνα.

Ο Σεπτέμβριος, έχει κι άλλες ονομασίες, όπως «Σταυριάτης» ή «Σταυρίτης» λόγω της μεγάλης γιορτής της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού στις 14 του μήνα.
 Τρυγομηνάς ή Τρυγητής ,Πετμεζάς (λόγω τρύγου) κ.ά.        
                  

                                      ΑΓΡΟΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ:                
Τρύγος.                
Όργωμα χωραφιών, για να σπείρουν πρώιμα δημητριακά (σιτάρι, κριθάρι, σίκαλη), ή διάφορα όσπρια (φακή, κουκιά, μπιζέλια κ.λ.π.)

   Φύτεμα αειθαλών δέντρων & φραουλών.
    Σπέρνουν ραδίκια, σπανάκια, αντίδια, μαρούλια, κάρδαμο, ρόκα, μαϊντανό, αντράκλα, ραπανάκια, λάχανα & κουνουπίδια.
  Συνεχίζεται το μάζεμα του καπνού.

Young Girl Holding a Basket of Grapesς

                              

τρύγος ,Ευαγγελίου

                               

                                                         ΕΘΙΜΑ-ΠΡΟΛΗΨΕΙΣ:
                
1^η Σεπτεμβρίου (εορτή του αγίου Συμεών του Στυλίτη): Οι έγκυες γυναίκες απείχαν από κάθε εργασία, για να μην γεννηθεί το παιδί τους με το σημάδι του αγίου (Συμεών/ σημαδεύω). Την ίδια μέρα γιορταζόταν η «Αρχιχρονιά», ένα έθιμο, κατάλοιπο των βυζαντινών χρόνων, καθώς οι βυζαντινοί τον είχαν ως πρώτο μήνα του επίσημου ημερολογίου.

14/9 ( Του Σταυρού). Στις εκκλησίες μοιράζεται τη μέρα αυτή βασιλικός, εκκλησιαστική συνήθεια που πηγάζει από την παράδοση ότι στο μέρος όπου βρέθηκε ο Τίμιος Σταυρός είχε φυτρώσει το αρωματικό αυτό φυτό, που για το λόγο αυτό λέγεται και σταυρολούλουδο… Με το βασιλικό από την εκκλησία και με αγιασμό της ημέρας ετοιμάζεται το νέο προζύμι για όλη τη χρονιά».    

«Την καθολική και πυρετώδη συμμετοχή της κοινότητας αποδίδει η παροιμιακή φράση “θέρος, τρύγος, πόλεμος”. Η συμμετοχή όλων των κατοίκων του οικισμού αναδείκνυε τον τρύγο σε ευχάριστη εργασία, που συχνά έπαιρνε το χαρακτήρα πανηγυριού…                
                ( Γεώργιος Ν. Αικατερινίδης)

               
                              ΓΙΟΡΤΕΣ:
              (8/9). Γέννηση της θεοτόκου
              (14/9) Ύψωση του Τιμίου Σταυρού           

                                                    ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ:
                
«Τον Σεπτέμβρη τα σταφύλια, τον Οκτώβρη τα κουδούνια».
               
 «Αν βρέξει ο τρυγητής, χαρά στον τυροκόμο».
               
 «Τον τρυγητή τ’ αμπελουργού, πάνε χαλάλι οι κόποι».
              
  «Στον τρυγητή σιτάρι σπείρε και στο πανηγύρι σύρε».              

 «Του Σεπτέμβρη οι βροχές, πολλά καλά μας φέρνουν».                 

«Βοηθάει ο Αι- Γιάννης και ο Σταυρός, γιομίζει το αμπάρι κι ο ληνός».
               
 «Θέρος, τρύγος, πόλεμος».
                
«Μάρτη και Σεπτέμβρη ίσια τα μεσάνυχτα» [=ισημερία]
              
  «Του Σταυρού αρμένιζε και του Σταυρού δένε».
                
«Του Σταυρού κοίτα και τ’ Αϊ Γιωργιού ξεκίνα».
              
  «Του Σταυρού σταύρωνε και δένε».
                
Του Σταυρού σταύρωνε και σπέρνε».

πηγές:   Συλλογικό (Επιμέλεια: Κωστής Γιούργος), Αφιέρωμα: Σεπτέμβριος, ΕΠΤΑ                               ΗΜΕΡΕΣ   Καθημερινής        2  Σεπτεμβρίου 2001
               Παναγιώτη Βαχτσαβάνη, Για να μην τα πάρει ο ποταμός: Λαογραφία                                       Σεπτεμβρίου
               Βικιπαίδεια,